7194 sayılı kanun yürürlüğe girmeden önce işletme aktifine kayıtlı olan şirket faaliyeti için kullanılan binek araçların giderleri, motorlu taşıtlar vergisi hariç gider olarak kayıtlara alınabiliyordu. Fakat 7194 sayılı kanun yürürlüğe girdikten sonra bazı kısıtlamalara gidilmiştir. Kanun gerekçesinde, uygulamanın suistimal edildiği şahsi giderler için kullanılan binek otolara ait giderlerin kayıtlara gider olarak yazılabildiği belirtilmiştir. Yapılan bu yeni düzenleme; faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerin kiralanması veya çeşitli şekilde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları araçlar dışındaki tüm binek araçları ilgilendiriyor. Yürürlüğe giren kısıtlamaları dört ana başlık halinde inceleyelim;
Binek Araç Kira Gider Kısıtlaması: Kiralama yoluyla edinilen binek otomobillerin her birine ilişkin aylık kira bedelinin 5.500 + KDV kadarlık kısmı gider kabul edilecek , aşan kısmı kanunen kabul edilmeyen gider olarak kayıtlara alınacaktır.
Örnek: Kiralanan bir binek araç için aylık 6.500 TL+KDV kira ödenmektedir.
Aylık Kira Bedeli 6.500 TL
Kdv %18 1.170 TL
Genel Toplam 7.670 TL
Çözüm:
Gider yazılacak Kısım 5.500 TL
İndirilebilecek KDV 990 TL
Kanunen kabul edilmeyen gider 1.180 TL’dir.
Binek Oto Genel Giderinde Kısıtlama: Aktife Kayıtlı ya da kiralama yoluyla edinilen binek otomobillere ilişkin genel giderlerin ( Yakıt, Kasko, Trafik, Tamir Bakım …) %70’lik kısmı gider olarak yazılabilecek ve bu kısma isabet eden KDV indirim konusu yapılacak, %30’luk kısım ve KDV’si kanunen kabul edilmeyen gider olarak kayıtlara alınacaktır.
Örnek:
Binek oto aylık yakıt gideri : 1.000 TL
İsabet eden kdv %18 : 180 TL
Genel Toplam : 1.180 TL’dir.
Gider yazılacak kısım : 700 TL
İndirilecek Kdv si : 126 TL
Kanunen kabul edilmeyen gider : 354 TL’dir.
Not: Motorlu Taşıtlar Vergisi’nin tamamı kanunen kabul edilmeyen giderdir.
Binek Otomobillerin ilk İktisabına İlişkin Ötv ve Kdv kısıtlaması: Binek otomobillerin iktisabına ilişkin ÖTV ve KDV toplamının direkt gider yazılmasına üst sınır getirilmiştir. 2020 yılı için bu tutar 140.000-TL’dir. Bu tutarı aşan kısım kanunen kabul edilmeyen gider olarak kayıt edilecektir.
Amortisman Sınırı : iktisap edilen binek otomobil için ayrılan amortismanın gider yazılmasında üst sınır getirilmiştir. ÖTV ve KDV hariç ilk iktisap bedeli 160.000 TL’yi veya bu vergiler dahil 300.000 TL’yi aşan binek otomobillerin her birine ilişkin ayrılan amortismanın en fazla bu tutarlara isabet eden kısmı gider yazılabilir. Bu sınırı aşan tutarlar ise kanunen kabul edilmeyen gider olarak kayıtlara alınacaktır.
İkinci el araç alımlarında KDV dahil araç bedelinin 300.000 TL tutarındaki kısmı için amortisman ayrılabilecektir. Amortismanlarla ilgili sınır tutarlar her yıl yeniden değerleme oranında artırılarak yeniden belirlenecektir. Fakat bu hükmün uygulanmasında, binek otomobilin iktisap edildiği tarihte yürürlükte olan tutar ne ise amortisman süresince aynı tutar dikkate alınacak ve amortisman ilk iktisap tarihinde yürürlükte olan tutar üzerinden ayrılacaktır.